Agenda 21

HISTORIA
Joan den XX mendeko 60 urteetan, komunitate zientifikoa planetaren arazo handiez ohartarazten hasten da: pobrezia, biodibertsitateko eta ingurumen-hondatzeko galera.

Giza jardueren arteko interrelazio fisiko eta halabeharrezkoak eta natura nabari egiten hasten dira. Ingurumenean, bizi garen biosferan gertatzen da, eta sistema konplexu, dinamiko, sinergiko, zalantzagarri eta ekosistemaren eta bien elkarrekiko egokitzapena eskatzen duen sistema sozioekonomikoaren arteko elkarrekiko interdependentzia dagoena izatea.

1968an Aurelio Peccei-k eta Alexander King-ek Erromako Kluba sortzen dute arazo berri hauen erronkei arreta jartzeko.
1972ko ingurumenaren gaineko munduko lehen bilketaren bitartez, zimenduak jartzen hasten dira 20 urte geroago Rio de Janeiron, (1992an).

Stockholmon, 1972ko Giza Ingurunearen gaineko Konferentzia honetan, 113 nazio parte hartu zuten eta bere Idazkari Nagusia Maurice Strong Doktorea Rio-koa izango litzatekeela ere esan zuen. “Hura baino lehen” izan zen, hórrela kontatzen du Strong doktorea, kasu honetan, ingurumena ia berritasuna kontuan hartuta, eraman zuen eztabaida. 1987an, Konferentzia honen ondoren konklusioak jaso ziren Brundtland Txostenean, “Gure Etorkizun Komuna”, Gro Harlem Brundtland-ek, Norvegiako Lehen Ministro ohiak, zuzenduta, izenburua jarrita. Stockholmoko Konferentzia honen emaitza bezala, Nazio Batuen (PNUMA-ren) Ingurumeneko Programa ezarri zen eta NBEk Ingurumenaren eta Garapenaren gaineko Munduko Komisioa ezarri zuen 1983an.

AURRERAPENAK

Garapen jasangarri-kontzeptuko Nazio Batuen aldetik adopzio informala sorreratik abiatzen da. 1983an giroaren gaineko munduko Komisiokoa garrantzi handia izan zuen eta 1987an izenburua jarritako bere txostena argitaratu zuen garapeneko (WCED-etako) gure etorkizun komuna, ere Brundtland Txostena bezala ezagututa; txosten honek azpimarratu zuen hegoko herrien pobreziara. Komisioak konferentziaren deialdia gomendatu zuen gai hauen gainean.

Agenda 21eko garapena 1989ko Abenduaren 22an hasi zen. Eta New Yorkeko ingurumenaren gaineko konferentziako eta garapeneko Nazio Batuen ohi ez bezalako batzarreko onespenarekin hasi zen.

Gaur egun, Agenda 21eko kide askok akordioak berretsi dituzte eta antolatutako nazio eta lokala mailarako bere programak, halako amaierarako, Nazio Batuekin lotutako entitate desberdinak garatu dituzten gidariei jarraituz Estatu Batuak Absente nabarmena dira, Ibai-Gailurrera joan zen baina adierazpena eta programa sinatzeari uko egin zion herria.


Agenda 21 batzutik aurrera doikuntzak eta berrikusteak izan dira garatu diren erantzun estuak. Lehenengo, Rio+5 izeneko konferentzia, ekainaren 23tik 27ra egin zen 1997.urtean, New York-en. Agenda 21 berriena, Johannesburgoko Lurraren Gailurra, Hegoafrikako 2002ko irailaren 4rako abuztuaren 26ko hiri honetan bilduta egon da.